ইৰান, ফ্ৰান্স, জাৰ্মানি আৰু ইউকেৰ সৈতে নিউক্লিয়াৰ আলোচনা কৰিবলৈ শুক্ৰবাৰে ইস্তানবুলত বৈঠক কৰিব, যি তিনিখন ইউৰোপীয় শক্তিয়ে ইৰানৰ ওপৰত পুনৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰাৰ হুঁচিয়াৰিৰ পিছত অনুষ্ঠিত হ'ব। এই আলোচনাৰ সময়সূচী হৈছে ইজৰাইল আৰু আমেৰিকাই ইৰানৰ নিউক্লিয়াৰ কেন্দ্ৰসমূহত আক্ৰমণ চলোৱাৰ প্ৰায় এখন মাহৰ পিছত।
ইয়াৰ বৈঠক উপ-বিদেশ মন্ত্ৰী স্তৰত অনুষ্ঠিত হ'ব বুলি ইৰানৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰণালয়ৰ মুখপাত্ৰ এস্মাইল বাঘাঈই ইৰানী ৰাষ্ট্ৰীয় সংবাদ মাধ্যমত উদ্ধৃত কৰা হৈছে। এই আলোচনাৰ আগতে E3 ৰাষ্ট্রৰ (ফ্ৰান্স, জাৰ্মানি, ইউকে) বিদেশ মন্ত্ৰী, ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ বৈদেশিক নীতিনির্ধাৰক আৰু ইৰানৰ বিদেশ মন্ত্ৰী আব্বাস আৰাঘচিৰ সৈতে এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ ফোন ক'ল হৈছিল।
২০১৫ চনৰ নিউক্লিয়াৰ চুক্তি, যাক Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) বোলা হয়, ইৰান, E3, চীন, ৰাছিয়া আৰু আৰম্ভণিতে আমেৰিকাৰ মাজত স্বাক্ষৰ হৈছিল। এই চুক্তিৰ অধীনত ইৰানে নিউক্লিয়াৰ কাৰ্যসূচী সীমিত কৰাৰ বিনিময়ত নিষেধাজ্ঞা হ্ৰাস কৰা হৈছিল। যদিও ২০১৮ চনত তৎকালীন ৰাষ্ট্ৰপতি ডোনাল্ড ট্ৰাম্পৰ অধীনত ইউ.এছ. এই চুক্তিৰ পৰা পিছু হটে, যাৰ ফলত পশ্চিম এচিয়াত উত্তেজনা বাঢ়ি যায়।
ইজৰাইল-ইৰান যুদ্ধৰ পূৰ্বে ইৰান আৰু আমেৰিকাই ওমানৰ মধ্যস্থতাত পাঁচ দফা আলোচনা কৰিছিল, কিন্তু ইউৰেনিয়াম সমৃদ্ধকৰণ আদিৰ বাবে আলোচনা অচল হৈছিল। পশ্চিমী শক্তিসমূহ ইচ্ছা কৰে যে ইৰানৰ ইউৰেনিয়াম সমৃদ্ধকৰণ শুন্যলৈ নামাব লাগে যাতে কোনো অস্ত্ৰ কাৰ্যসূচীৰ আশংকা নাথাকে। কিন্তু ইৰান দাবী কৰিছে যে তেওঁলোকৰ নিউক্লিয়াৰ কাৰ্যসূচী কেৱল অসামৰিক (civilian) উদ্দেশ্যৰ বাবে।
E3 ৰাষ্ট্ৰসমূহে ক'ছে যে আলোচনা পুনৰ আৰম্ভ নহ'লে বা সফল নহ'লে, আগষ্ট মাহৰ শেষৰ আগতে তেওলোকে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিষেধাজ্ঞা পুনৰুদ্ধাৰ কৰিব। আনহাতে ইৰানে আমেৰিকাক ইজৰাইলৰ আক্ৰমণত সহভাগিতাৰ অভিযোগ আনিছে, য’ত শীৰ্ষ ইৰানী সেনা, নিউক্লিয়াৰ বিজ্ঞানী আৰু শতাধিক নিৰীহ লোক নিহত হৈছিল। ইউ.এছ.-এ ত্ৰিটা মুখ্য নিউক্লিয়াৰ কেন্দ্ৰত আক্ৰমণ চলাইছে বুলি দাবী কৰিছে। যুঁজৰ পিছত ২৪ জুনত এটা অস্ত্ৰবিৰতি কার্যকৰী হৈছিল।
আৰাঘচিয়ে কৈছিল, "ইউ/ই৩ যদি ভুমিকা ল'ব খোজে, তেন্তে দায়িত্বশীলভাৱে আচৰণ কৰিব লাগিব আৰু হেঁচা আৰু হুমকিৰ পুৰণি নীতি ত্যাগ কৰিব লাগিব, যাৰ ভিতৰত ‘snap-back’ ও আছে, যাৰ নৈতিক আৰু আইনী ভিত্তি নাই।"
ইফালে ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভ্লাডিমিৰ পুতিনে হঠাৎকৈ ক্ৰেমলিনত ইৰানৰ শীৰ্ষ নিউক্লিয়াৰ উপদেষ্টা আলি লাৰিজানিৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰিছিল। তেওঁ মধ্য প্ৰাচ্যৰ উত্তেজনাকৰ পৰিস্থিতি আৰু ইৰানৰ নিউক্লিয়াৰ কাৰ্যসূচীৰ বিষয়ে বিশ্লেষণ আগবঢ়াইছিল। ৰাছিয়াই এই সংকটৰ ৰাজনৈতিক সমাধানৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে যদিও ইজৰাইল-আমেৰিকাৰ আক্ৰমণৰ পিছত বিশেষভাৱে ইৰানৰ পক্ষে নাঢ়িল।
এই ইস্তানবুল বৈঠক উত্তপ্ত পৰিস্থিতিত শান্তিৰ পথ উন্মোচন কৰিবনে, নে সংকট অধিক গভীৰ হব—তাৰ ওপৰত বিশ্বৰ দৃষ্টি ৰখা হৈছে।