১৫ আগষ্ট ২০২৫ তাৰিখে ছাত্ৰসংগঠনসমূহ, ইয়াত অখিল অসম ছাত্ৰ সংঘ (AASU) বিশেষভাৱে উল্লেখযোগ্যভাৱে, অসম চুক্তিৰ ৪০ বছৰীয়া বাৰ্ষিকী উদযাপন কৰি অসম আন্দোলনৰ শহীদসকলক শ্রদ্ধা জনাইছিল। অসম চুক্তি ১৫ আগষ্ট ১৯৮৫ চনত নতুন দিল্লীত ভাৰত চৰকাৰ, অসম চৰকাৰ আৰু ছয় বছৰীয়া অসম আন্দোলনৰ নেতাসকলৰ মাজত স্বাক্ষৰিত হৈছিল। এই চুক্তিৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল অবৈধ অভিবাসন সমস্যাৰ সমাধান আৰু আদি অসমীয়া জনগোষ্ঠীৰ সাংস্কৃতিক, ভাষাগত আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰা।
১৯৭৯ ৰ পৰা ১৯৮৫ লৈ অসমত এক বৃহৎ আন্দোলন সংঘটিত হৈছিল, যাক প্ৰধানভাৱে AASU আৰু তাৰ সহযোগী সংগঠনসমূহ নেতৃত্ব দিছিল। আন্দোলনৰ মুখ্য লক্ষ্য আছিল অবৈধ অভিবাসী চিনাক্ত কৰি বিতাড়ন কৰা আৰু অসমীয়া অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰা, যেনে কৰ্মসংস্থান, ভূমি, ভাষা আৰু ৰাজনীতি। এই আন্দোলনত হাৰ্মজনিত অসংখ্য প্ৰতিবাদ, ধর্মঘট, ৰেলী আৰু কেতবোৰ হিংসাত্মক ঘটনা সংঘটিত হৈছিল, যাৰ ফলত বহু লোক নিহত হৈছিল আৰু সামাজিক- ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱ দীঘলীয়া হৈ ৰৈছে। চুক্তিত অভিবাসীৰ বাবে স্পষ্ট কাট অফ তাৰিখ নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল—১ জানুৱাৰী ১৯৬৬ৰ পূৰ্বে আহা আৰু ১৯৬৬ ৰ পৰা ২৫ মাৰ্চ ১৯৭১ৰ ভিতৰত আহা অভিবাসী।
চুক্তিয়ে কেন্দ্রীয় চৰকাৰক সীমান্ত ব্যৱস্থাপনা আৰু উন্নয়নৰ বাবে সহায় প্ৰদানৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল আৰু ৰাজ্যিক কৰ্মকৰ্তাসকলক ভোটাৰ তালিকা সঠিক কৰি নাগৰিকত্বৰ বিবাদ সমাধান কৰিবলৈ দায়িত্ব দিছিল। চুক্তিয়ে পাছৰ প্ৰকল্পসমূহ, বিশেষকৈ নাগৰিক পঞ্জী (NRC) গঠন আৰু নাগৰিকত্ব (সংশোধন) আইনৰ বিতৰ্কক প্ৰভাৱিত কৰিছে। যদিও চুক্তি অসমীয়া পৰিচয় নিৰ্ধাৰণত এক মাইলষ্ট'ন হিচাপে গণ্য, ইয়াৰ কাৰ্যন্বয়ত বহুকেইবছৰ ধৰি প্ৰত্যাহ্বান দেখা গৈছে।
চাৰি দশক পাৰ হোৱাৰ পাছতো চুক্তিৰ বহু মুখ্য ধাৰা পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যকৰী হোৱা নাই। আদি জনগোষ্ঠীয়ে ধীৰগতিৰ কাৰ্যন্বয়ক লৈ অসন্তোষ প্ৰকাশ কৰিছে, সাংস্কৃতিক, ভূমি আৰু জনসংখ্যাগত সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত অব্যাহত প্ৰভাৱ থাকিবলৈ চিন্তা কৰিছে। নগাঁওৰ এক গাঁওবাসী কয়, "আমাৰ পিতৃ-মাতৃ এই কাৰণে সংগ্ৰাম কৰিছিল, কিন্তু এতিয়াও বিশেষ পৰিৱৰ্তন দেখা নাই।" তেনেই, তিনচুকিয়াৰ এগৰাকী শিক্ষকে কয়, "চৰকাৰে নথিপত্ৰ পৰীক্ষা কৰে যদিও আমাৰ সংস্কৃতি আৰু ভূমি এতিয়াও সংকটত আছে।"
যুৱ সক্ৰিয়তাবাদীসকলে চুক্তিক "কেবল কাগজ" বুলি অভিহিত কৰিছে আৰু প্ৰকৃত সুৰক্ষা প্ৰদানৰ সন্দেহ প্ৰকাশ কৰিছে। AASUৰ নেতা উত্পল শৰ্মা আৰু সমীৰণ ফুকন চৰকাৰক চুক্তি পূৰ্ণ ৰূপে কাৰ্যকৰী নকৰাত সমালোচনা কৰিছে। তেওঁলোকে উল্লেখ কৰিছে যে, অবৈধ অভিবাসনে অসমৰ জনসংখ্যাগত সৰু-ডাঙৰ অংগত প্ৰভাৱ কৰি আছে। তেনেদৰে, তিনচুকিয়া আৰু ডিব্ৰুগড় জিলাত জিলাস্তৰীয় ছাত্ৰ সংঘই দীপ প্ৰজ্বলন অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত কৰি শহীদসকলক শ্রদ্ধা জনাইছিল।
নাগৰিকত্বৰ প্ৰমাণীকৰণ প্ৰক্ৰিয়াত আইনগত আৰু প্ৰযুক্তিগত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে, সীমান্তৰ ওপৰত নিৰীক্ষণ আৰু দীঘলীয়া ন্যায়িক পদ্ধতি প্ৰক্ৰিয়াত বিলম্ব ঘটিছে। চুক্তিত উল্লেখিত উন্নয়নমূলক প্ৰতিশ্ৰুতি ধীৰগতিত পূৰ্ণ হৈছে, যাৰ ফলত লোকসকলে চুক্তিৰ কার্যক্ষমতা সন্দেহ কৰিছে।
অসমে চুক্তি স্বাক্ষৰিত হোৱাৰ চাৰি দশক পুৰণি কৰি এই দিনটো পালন কৰে, যি আন্দোলনত নিহত হোৱা লোকসকলক শ্রদ্ধাজ্ঞাপন আৰু চুক্তিৰ প্ৰতিশ্ৰুতিসমূহ পূৰ্ণৰূপে বাস্তৱায়ন কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা সজাগ কৰে। এই দিনটোৱে অতীতৰ ত্যাগৰ মান্যতা আৰু বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে চুক্তিৰ পূৰ্ণ কার্যকাৰিতাৰ প্ৰয়োজনীয়তা দুয়োকে প্ৰত্যক্ষ কৰে।