কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ (AI) উত্থানে ব্যাপক বিনিয়োগ আনিছে, যিয়ে অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ আশা সৃষ্টি কৰিছে, কিন্তু ইয়াৰ বাবে বিপুল পৰিমাণৰ শক্তি আৰু সম্পদৰ প্ৰয়োজন। এই পৰিস্থিতিৰ এক গুৰুত্বপূর্ণ উদাহৰণ হৈছে মেলেচিয়াৰ দকিণৰ Johor ৰাজ্য, যি দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ আটাইতকৈ দ্ৰুত বৃদ্ধিপ্ৰাপ্ত ডাটা চেন্টাৰ কেন্দ্ৰৰ ভিতৰত এটা হৈ পৰিছে। গুগল, মাইক্ৰ’চফ্ট, আৰু ByteDanceৰ দৰে বিশ্বৰ বৃহৎ প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠানে ইয়াত নিজৰ প্ৰকল্প স্থাপন কৰিছে।
এই উন্নয়ন Johor-ৰ অৰ্থনৈতিক সুযোগ আৰু চাকৰিৰ সৃষ্টি কৰাৰ লগে লগে ৰাজ্যখনৰ শক্তি আৰু প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ওপৰত যথেষ্ট চাপ সৃষ্টি কৰিছে। বৰ্তমান Johor-ৰ ডাটা চেন্টাৰৰ ক্ষমতা প্ৰায় ৫৮০ মেগাৱাট, কিন্তু ভৱিষ্যতে এই পৰিমাণ প্ৰায় ১০ গুণ বৃদ্ধি পাবলৈ গৈ আছে, যিয়ে ৫.৭ মিলিয়ন গৃহস্থলীলৈ শক্তি যোগান ধৰিব পাৰে। Johor মেলেচিয়াৰ ডাটা চেন্টাৰৰ বৃহৎ অংশৰ হোষ্ট হৈ থাকিলেও, দেশখনৰ অন্যান্য স্থানতো ডাটা চেন্টাৰৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে। ২০৩৫ চনৰ ভিতৰতে ডাটা চেন্টাৰৰ বাবে মেলেচিয়াৰ শক্তি খৰচ ২০%লৈ বৃদ্ধি পাব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।
এই বৃদ্ধি পূৰণৰ বাবে মেলেচিয়া ৬ৰ পৰা ৮ গিগাৱাট গেছ চালিত বিদ্যুৎ উৎপাদন যোগ কৰিবলৈ পৰিকল্পনা কৰিছে, আৰু ২০৩০ চনৰ ভিতৰতে সামগ্ৰিক শক্তি খৰচ ৩০% বৃদ্ধি পাব বুলি আশা কৰা হৈছে। যদিও গেছ কয়লিতকৈ পৰিস্কাৰ জ্বলি, ইয়াৰ ওপৰত অধিক নিৰ্ভৰতা ২০৫০ চনৰ ভিতৰত নেট-জিৰো (Net-zero) নিৰ্গমন লক্ষ্যত বাধা সৃষ্টি কৰিব পাৰে। পানীৰ খৰচো এটা ডাঙৰ সমস্যা—ডাটা চেন্টাৰে প্ৰতি ১০০ মেগাৱাট ক্ষমতাৰ বাবে প্ৰায় ৪.২ মিলিয়ন লিটাৰ পানী প্ৰতি দিনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে, যি হাজাৰ হাজাৰ লোকৰ পানীৰ যোগানৰ সমান। Johor ইতিমধ্যে ছিঙাপুৰৰ পৰা পানী আমদানি কৰে আৰু কিছুমান সময়ত যোগানত বিঘ্ন ঘটিছে, সেয়ে ই তিনিটা নতুন জলাশয় আৰু পানী প্ৰস্তুত প্ৰকল্প নিৰ্মাণ কৰি আছে।
বিশ্বৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা, ডাটা চেন্টাৰ হৈছে ডিজিটেল জগতৰ মূৰ্ভাগ, যি ই-কমাৰ্চ, ছ’চিয়েল মিডিয়া, ডিজিটেল বেংকিং আৰু AI মডেলসমূহৰ বাবে তথ্য আৰু গণনাৰ শক্তি যোগান ধৰে। AI-ৰ গৰিষ্ঠ শক্তি দাবীৰ বাবে ডাটা চেন্টাৰৰ চাহিদা অলপেও কম হোৱা নাই। ২০২৩ চনত বিশ্বৰ ডাটা চেন্টাৰৰ বিদ্যুৎ খৰচ জাৰ্মানী আৰু ফ্ৰান্সৰ সমান হৈ পৰিছে। কিছুমান গৱেষক অনুমান কৰিছে যে ২০২৭ চনৰ ভিতৰতে AI-সম্পৰ্কীয় পৰিকাঠামো ডেনমাৰ্কতকৈ ৪ৰ পৰা ৬ গুণ অধিক পানী ব্যৱহাৰ কৰিব।
শক্তি সংকট আৰু অনুমোদনৰ বিলম্বৰ বাবে ডাটা চেন্টাৰৰ নিৰ্মাণ আগ্ৰহৰ সৈতে মিল নোহোৱা অৱস্থাত আছে। বহু চৰকাৰে অনুমোদন প্ৰক্ৰিয়া তিৱ্ৰ কৰি নতুন আৰু সস্তা শক্তি যোগান ধৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে, যদিও কিছুমান পৰিৱেশবাদীয়ে এই সিদ্ধান্তসমূহ নেট-জিৰোৰ লক্ষ্যৰ সৈতে সংঘাত ঘটাব পাৰে বুলি সতর্ক কৰিছে।
মেলেচিয়াই নিজৰ অংশত এই শিল্পৰ শক্তি আৰু সম্পদ ব্যৱহাৰ সীমাবদ্ধ কৰাৰ সংকল্প ব্যক্ত কৰিছে। চৰকাৰে অক্টোবৰৰ ভিতৰতে “সাসটেইনেবল ডাটা চেন্টাৰ ফ্ৰেমৱৰ্ক” আৰম্ভ কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছে আৰু নবীকৰণযোগ্য শক্তি প্ৰকল্পসমূহক অনুমোদন আগবঢ়াইছে। পানীৰ ক্ষেত্ৰত Johor-ৰ ডাটা চেন্টাৰৰ ওপৰত পানীৰ মাচুল বৃদ্ধি কৰা হৈছে আৰু পুনঃব্যৱহৃত পানী ব্যৱহাৰৰ প্ৰচেষ্টা চলিছে। কিছুমান নতুন ডাটা চেন্টাৰে পানী নোহোৱা ঠাণ্ডা প্ৰণালীও ব্যৱহাৰ কৰা আৰম্ভ কৰিছে।
আঞ্চলিকভাৱে, সম্পদ-গাঢ় ডাটা চেন্টাৰৰ বিষয়ে চিন্তাৰ বিষয় নতুন নহয়। ২০১৯ চনত ছিঙাপুৰে নতুন ডাটা চেন্টাৰৰ ওপৰত তিনিবছৰীয়া নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত এই শিল্পই Johor-লৈ স্থানান্তৰ লাভ কৰিছে। ২০২২ চনত ছিঙাপুৰে নিষেধাজ্ঞা উঠাই “Green Data Centre Roadmap” আৰম্ভ কৰিছে, যি শক্তি কার্যকৰিতা বঢ়োৱা আৰু সবুজ শক্তি গ্ৰহণৰ লক্ষ্য ৰাখিছে। তথাপি ছিঙাপুৰৰ বৃদ্ধি মেলেচিয়াৰ তুলনাত কম।
বিশ্বব্যাপী, পৰিৱেশবাদী আৰু সংস্থা যেনে ইউনাইটেড নেচনছ এনভায়ৰনমেণ্ট প্ৰোগ্ৰামে আইনগত ব্যৱস্থা গ্রহণৰ প্ৰয়োজনীয়তা জোৰ দি আহিছে। বিশেষজ্ঞ Jonathan Koomeyয়ে কয় যে AI-ৰ ব্যৱহাৰ নিৰ্বিচাৰ নহয় আৰু নেট-জিৰো নিৰ্গমনপন্থা বাছনিৰ বিষয়। তেওঁৰ মতে, ডাটা চেন্টাৰ কোম্পানীসমূহে নিঃসৰণশূন্য শক্তিৰে AI বিস্তাৰ কৰিব পাৰিব আৰু জলবায়ু লক্ষ্য এৰাই নাযাব।
AI-প্ৰেৰিত ডাটা চেন্টাৰৰ দ্রুত বৃদ্ধি অৰ্থনৈতিক সুফল দিব যদিও শক্তি আৰু পানী সম্পদৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশৰ মাজত সমন্বয় সাধন বিশ্বজুৰি এক প্ৰধান প্ৰয়োজন।