ডিআৰচি (DRC) ৰ অভিযোজকে পূৰ্বতন নেতা য’ছেফ কাবিলাৰ বাবে মৃত্যুদণ্ডৰ দাবী জনাইছে।
:
| Updated On: 23-Aug-2025 @ 12:17 pmSHARE
কঙ্গোৰ গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰত (DRC) এজন সামৰিক অভিযোজকে পূৰ্বৰ ৰাষ্ট্ৰপতি য’ছেফ কাবিলাৰ বাবে মৃত্যুদণ্ডৰ দাবী জনাইছে। কাবিলাক বৰ্তমান অনুপস্থিতিৰে বিচাৰ কৰা হৈছে আৰু তেওঁৰ ওপৰত একাধিক গুৰুত্বপূর্ণ অভিযোগ আন কৰা হৈছে। দেশটোৰ সামৰিক পৰিদৰ্শক জেনেৰেল লুচিয়েন ৰেনে লিকুলিয়াই শুকুৰবাৰে আদালতত এই দাবী জনাই তেওঁক দেশদ্ৰোহিতা, হত্যাকাণ্ড, নিৰ্যাতন, বিদ্ৰোহ সংগঠন আৰু অন্য যুদ্ধ অপৰাধৰ বাবে মৃত্যুদণ্ডৰ সাজা দিয়াৰ আহ্বান জনায়। লিকুলিয়াৰ মতে, এই সকলে দেশখন অস্থিৰ কৰি বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ফেলিক্স চিছেকেদীক উৎখাত কৰাৰ চেষ্টা হিচাপে কৰা হৈছিল। অভিযোগত কাবিলাৰ ওপৰত M23 বিদ্ৰোহী দলৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা বুলি দোষ আৰোপ কৰা হৈছে। বিশেষকৈ AFP সংবাদ সংস্থাই দেখা এক অভিযোগত গ’মা নগৰৰ বলপূৰ্বক দখলৰ ঘটনাটো উল্লেখ কৰা হৈছে। গ’মা পূৰ্ব কঙ্গোৰ এখন গুৰুত্বপূর্ণ চহৰ আৰু এই বছৰ জানুৱাৰীত M23-এ এই চহৰখন দখল কৰিছিল। পাছত জুলাই মাহত চৰকাৰৰ সৈতে যুদ্ধবিৰতি চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰা হয়। এই দখলৰ ঘটনাক প্ৰত্যক্ষ প্ৰমাণ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰি কাবিলাৰ ওপৰত বিদ্ৰোহী দলটোৰ সৈতে সহযোগিতাৰ অভিযোগ আনা হৈছে। বহু দিন ধৰি M23 বিদ্ৰোহীৰ ওপৰত নৰহত্যা, লোক উদ্ধাস্তু কৰা আৰু অন্য নৃশংসতাৰ অপৰাধৰ অভিযোগ আছে। ২০০১ চনৰ পৰা ২০১৯ চনলৈকে DRC-ৰ ৰাষ্ট্ৰপতি আছিল কাবিলা। তেওঁ এই অভিযোগসমূহ দৃঢ়ভাৱে নাকচ কৰিছে আৰু এই বিচাৰক “ৰাজনৈতিক দমন কৰাৰ এখন সঁজুলি” বুলি বৰ্ণনা কৰিছে। তেওঁৰ ৰাজনৈতিক দলেও একে ধৰণৰ মন্তৱ্য দিছে আৰু এই বিচাৰক প্ৰতিৰোধ শক্তিক লক্ষ্য কৰি কৰা আক্রমণ বুলি আখ্যা দিছে। দলটোৰ সম্পাদক ফাৰ্ডিনেণ্ড কাম্বেৰেই ৰইটাৰ্ছ সংবাদ সংস্থাক কৈছে, “ই এক নিৰন্তৰ অত্যাচাৰ আৰু প্ৰতিৰোধৰ সদস্যৰ ওপৰত কৰা নিপীড়ন।” কাবিলাৰ সমৰ্থকসকলৰ মতে, এই মামলাটো সম্পূৰ্ণ ৰাজনৈতিক প্ৰেৰণাৰ পৰা আগবঢ়োৱা হৈছে। এই বিচাৰখন চলি আছে DRC-ৰ নতুন আইনী পৰিৱর্তনৰ প্ৰেক্ষাপটত। ২০২৩ চনত দেশটোৱে মৃত্যুদণ্ডৰ ওপৰত থকা ম’ৰেটৰিয়াম আঁতৰাই দিলে, অৰ্থাৎ মৃত্যুদণ্ড পুনৰ কাৰ্যকৰী কৰাৰ পথ খুলি দিছে। যদিও এতিয়ালৈকে কোনো শাস্তি কার্যকৰী কৰা হোৱা নাই। ফলত এই বিচাৰত যদি মৃত্যুদণ্ডৰ সাজা ঘোষণা হয়ও, বাস্তৱতে কাৰ্যকৰী কৰা হ’ব নে নহ’ব তাৰ ওপৰত সন্দেহ আছে। মৃত্যুদণ্ডক লৈ DRC-ত বিতৰ্ক চলি আছে আৰু মানবাধিকাৰ সংস্থাসমূহে সদায় এই ব্যৱহাৰৰ বিৰুদ্ধে সতৰ্কবাণী দিছে, বিশেষকৈ ৰাজনৈতিক প্ৰকৃতিৰ বিচাৰত। ইফালে M23 বিদ্ৰোহী দলৰ ইতিহাসই এই বিচাৰক অধিক জটিল কৰি তুলিছে। বিদ্ৰোহী দলটোৱে বহুদিন ধৰি কঙ্গোৰ বাবে এক বৃহৎ সুৰক্ষাজনিত বিপদ সৃষ্টি কৰি আহিছে। এই বছৰৰ আৰম্ভণিতে গ’মা নগৰৰ দখল এক ডাঙৰ উত্তেজনাৰ সৃষ্টি কৰিছিল আৰু এইটো কঙ্গোৰ পূৰ্বাঞ্চলত চৰকাৰৰ নিয়ন্ত্ৰণ কিমান দুর্বল, তাক প্ৰমাণ কৰিছিল। এই ঘটনাক অভিযোগত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ ফলত কাবিলাৰ বিৰুদ্ধে থকা অভিযোগসমূহ অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিছে। সারাংশত কাবিলাৰ ওপৰত মৃত্যুদণ্ডৰ দাবী কঙ্গোৰ ৰাজনীতিৰ এক প্ৰমূখ বিকাশ। ২০১৯ চনত পদত্যাগ কৰাৰ পিছত এই বিচাৰ তেওঁৰ বাবে অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ চেলেঞ্জ হৈ পৰিছে। একেদৰে এই বিচাৰে দেশখনৰ গভীৰ ৰাজনৈতিক বিভাজন, নাজুক ন্যায়িক ব্যৱস্থা আৰু বিদ্ৰোহী দলসমূহৰ প্ৰতিৰোধক প্ৰদৰ্শন কৰিছে। এই বিচাৰৰ ফলাফল, বিশেষকৈ মৃত্যুদণ্ড প্ৰকৃততে কাৰ্যকৰী হ’ব নে নহ’ব, ই কঙ্গোৰ ৰাজনীতি আৰু মানৱাধিকাৰৰ পৰিচয়ক গভীৰভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব।