২০২৪ চনৰ মে’ ২৫ তাৰিখে দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৩০ বছৰীয়া মহিলাগৰাকী অ’লৰাটো মংগেলৰ নৃশংস হত্যাকাণ্ডই আফ্ৰিকাত লিংগভিত্তিক হিংসা আৰু বিষাক্ত পুৰুষত্ব সম্পৰ্কে গভীৰ উদ্বেগ উত্থাপন কৰিছে। মংগেলে, যি এজন পূৰ্বৰ সাংবাদিক আৰু এতিয়া এখন বিশ্ববিদ্যালয়ত স্নাতকোত্তৰ অধ্যয়নত আছিল, সদ্য পৰিচিত এজন পুৰুষৰ সৈতে ডেটত গৈছিল। দুই ঘণ্টাৰো কম সময়ৰ পিছতে, তেওঁৰ অর্ধ-উলংগ মৃতদেহ যোহানেছবাৰ্গৰ ওচৰৰ লম্বাৰ্ডি ৱেষ্টত ৰাস্তাৰ দাঁতিত উদ্ধাৰ হয়। গায়ে গভীৰ আঘাত আৰু ছিগা দেগা আছিল। তদন্তকাৰীয়ে জানিবলৈ দিয়ে যে তেওঁক আন ঠাইত হত্যা কৰি তাৰপাছত সেই স্থানত পেলাই দিয়া হৈছিল।
তেওঁৰ মৃত্যু সামাজিক মাধ্যমত শোক আৰু ক্ষোভৰ ঢৌ তুলিছিল। পৰিয়ালৰ এক মুখপাত্ৰই কয় যে মংগেল পূৰ্বত সাংবাদিক হিচাপে কাম কৰিছিল, কিন্তু লিংগভিত্তিক হিংসা আৰু ফেমিচাইড (GBVF) লৈ সংবাদ কভার কৰাৰ মানসিক আঘাতৰ বাবে তিনি বছৰৰ আগতেই পেচা এৰি দিছিল। তেওঁ নিজে পুৰুষৰ হিংসাৰ সম্ভাৱনাত কেতিয়াবা আতংকিত হৈ পৰিছিল। ২০১৭ চনত ২২ বছৰীয়া কাৰাবো মোকোৱেনাক তেওঁৰ প্ৰেমিকে হত্যা কৰি দেহ পোৰাই থৈ যোৱা ঘটনাই তেওঁক গভীৰভাৱে ভয় দেখুৱাইছিল।
তেওঁ বহু চেষ্টা কৰিছিল মোকোৱেনাৰ ভাগ্যৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ, কিন্তু শেষত নিজেও তেনে এখন শ্ৰমিক তালিকাত নাম লিখালে — যিটোত পুৰুষে হত্যা কৰা দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ মহিলাসকলৰ সংখ্যা কেবল বাঢ়ি গৈ আছে।
২০২৪ চনৰ মে’ ২৪ তাৰিখে, দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ছিৰিল ৰামাফোসাই GBVF ৰ বিৰুদ্ধে লড়াইৰ বাবে “ন্যাশনেল কাউন্সিল অন জেণ্ডাৰ-বেইচড ভায়’লেঞ্চ এণ্ড ফেমিচাইড” গঠন কৰি আইন স্বাক্ষৰ কৰে। এই পৰিষদে নেতৃত্ব আৰু সমন্বয়ৰ ভূমিকা ল’ব বুলি আশা কৰা হৈছে, যদিও এনে উদ্যোগ পূৰ্বেও ২০১২ চনত কাৰ্যকৰী আছিল। কিন্তু GBVF বৰ্তমানো আগৰ দৰে অব্যাহত।
২০২৩ চনত ছাউথ আফ্ৰিকাৰ হিউমেন চাইন্সেস ৰিছাৰ্চ কাউন্সিলে প্ৰকাশ কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে লিংগভিত্তিক হিংসাৰ মূল গাঁঠি সমাজত গাঢ়ে গাঢ়ে বাস কৰা পিতৃতান্ত্ৰিক ধাৰণাত। দক্ষিণ আফ্ৰিকাত প্ৰতি তিনি ঘণ্টাত এজনী মহিলাক হত্যা কৰা হয় — প্ৰায় ৮ জনী প্ৰতি দিনত। ৭.৮ নিযুত মহিলাই শাৰীৰিক বা যৌন হিংসাৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছে। বিশেষকৈ, ক’লা মহিলাসকলে এই হিংসাৰ সৰ্বাধিক ভুক্তভোগী।
এই সংকট কেৱল দক্ষিণ আফ্ৰিকাতেই সীমিত নহয়। ২০২৩ চনৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, আফ্ৰিকাত সঙ্গী-সম্পৰ্কীয় ফেমিচাইডৰ হাৰ বিশ্বত আটাইতকৈ বেছি। কেনিয়াত ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩ ৰ পৰা ডিচেম্বৰ ২০২৪ পৰ্যন্ত ৭,১০০ ৰো অধিক যৌন আৰু লিংগভিত্তিক হিংসাৰ ঘটনা ৰেকৰ্ড কৰা হৈছে। এই সময়ছোৱাত কমেও ১০০ জনী মহিলাক ঘনিষ্ঠ পুৰুষ বা আত্মীয়ৰ দ্বাৰা হত্যা কৰা হয়।
এই তালিকাত আছিল উগাণ্ডাৰ অলিম্পিয়ান ৰেবেকা চেপতেগেই, যাক তেওঁৰ প্ৰাক্তন সঙ্গীয়ে পেট্ৰল ঢালি জ্বলাই দিছিল। কেনিয়াৰ চৰকাৰে পাছত GBVFক ৰাষ্ট্ৰীয় সুৰক্ষা সংকট হিচাপে স্বীকৃতি দিয়ে। সমাজ, সংস্কৃতি, অৰ্থনীতি আৰু আইনী ব্যৱস্থাৰ সংযোগই এই হিংসাক চালিত কৰি আছে। ক’ভিড-১৯ লকডাউনে এই সংকটৰ গভীৰতা উন্মোচিত কৰিছিল। এতিয়ালৈকে বহু ব্যৱহাৰ পৰিবর্তন অভিযান চলালেও সাফল্যৰ অনুপস্থিতি স্পষ্ট।
২০২৩ চনৰ আফ্ৰ’বাৰোমিটাৰ তথ্য মতে, ৪৮% আফ্ৰিকানেই গৃহ হিংসাক ব্যক্তিগত বিষয় বুলি ভাবে, অপৰাধ নহয় বুলি। বাস্তৱ সত্য হ'ল, বহু আফ্ৰিকান পুৰুষেই—জ্ঞান অথবা অৰ্থনৈতিক অৱস্থাৰ পৰোয়া নকৰি—নাৰীৰ সুৰক্ষা আৰু অধিকাৰ প্ৰাধান্য নিদিয়ে।
দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাগবি কেপ্টেইন ছিয়া ক’লিচিয়ে অতীতত স্পষ্টকৈ কৈছিল: “পুৰুষসকলে যথেষ্ট কৰিব নোৱাৰে।”
এতিয়া সময় আহি পৰিছে—আফ্ৰিকান পুৰুষসকলে দায়িত্ব ল’ব লাগিব। হিংসা, নিচলা সংস্কৃতি আৰু কু-ধাৰণা অস্বীকাৰ কৰি, সমতা, মৰ্যাদা আৰু অহিংসতাত আধাৰিত পুৰুষত্বৰ এখন নতুন ৰূপ গঢ়িব লাগিব।