নেডাৰলেণ্ডে নাইজেৰিয়ালৈ ১১৯টা লুট কৰা মূৰ্তি উভতাই দিয়ে

নেডাৰলেণ্ডে আনুষ্ঠানিকভাৱে নাইজেৰিয়ালৈ ১১৯টা প্ৰাচীন মূৰ্তি উভতাই দিছে, যিবোৰ “বেনিন ব্ৰঞ্জ” (Benin Bronzes) নামেৰে জনাজাত। এই সাংস্কৃতিক আৰু আধ্যাত্মিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ মূৰ্তিসমূহ প্ৰায় ১২০ বছৰৰ আগতে ঔপনিবেশিক যুগত নাইজেৰিয়াৰ বেনিন ৰাজ্যৰ পৰা লুট কৰা হৈছিল। লাগছত অনুষ্ঠিত এক বিশেষ অনুষ্ঠানত এইবোৰ নাইজেৰিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগ্ৰহালয়লৈ হস্তান্তৰ কৰা হয়। অনুষ্ঠানত নাইজেৰিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগ্ৰহালয় আৰু স্মাৰক আয়োগৰ মহাপৰিচালক অলুগবিলে হ'ল’ৱে এই উভতি দিয়াটোক এক ইতিহাসৰ পুনৰুদ্ধাৰ হিচাপে ব্যাখ্যা কৰে।

হ'ল’ৱে কৈছিল, এই মূৰ্তিসমূহ “যিবোৰ জনগোষ্ঠীৰ পৰা লোৱা হৈছিল, সেইসকলৰ আত্মা আৰু পৰিচয়ৰ প্রতিমূর্তি।” তেওঁ বিশ্ববাসীৰ ওচৰত অনুৰোধ জনাইছিল যে, “আমাক ন্যায়, মৰ্যাদা আৰু সন্মানৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰক।” তেওঁৰ এই বক্তব্য আফ্ৰিকাৰ বিভিন্ন দেশৰ বেলেগ বেলেগ দাবী আৰু ন্যায় বিচাৰৰ আবেদনক প্ৰতিফলিত কৰে, য’ত ঔপনিবেশিক আৰু সাম্ৰাজ্যবাদী শাসনকালত লুট হোৱা সাংস্কৃতিক সম্পদ উভতাই দিয়াৰ দাবী উঠিছে।

বেনিন ব্ৰঞ্জ হ'ল ধাতু আৰু দাঁতৰ (ivory) মূৰ্তিসমূহৰ এটা সংকলন, যিবোৰ ১৬শ শতিকাৰ পৰা ১৮শ শতিকালৈৰ কালৰ বুলি ধৰা হয়। এইবোৰ মূলতঃ বেনিন ৰাজৰ ৰাজপ্ৰাসাদ শোভা দিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু সেই সময়ৰ শিল্প-সৌন্দৰ্য আৰু ৰাজকীয় গৌৰৱৰ জ্বলন্ত নিদৰ্শন।

১৮৯৭ চনত ব্ৰিটিছ সেনাৰ অধীনত স্যার হেন্ৰী ৰ’চন নেতৃত্বত বেনিন ৰাজ্যত এটা আক্রমণ চলোৱা হয়। এই আক্রমণত তেতিয়াৰ ৰজা অৱন্‌ৰামৱেন ন'গ্‌বাইচীক পদচ্যুত কৰি ছয় মাহৰ বাবে নিৰ্বাসিত কৰা হয় আৰু তেতিয়াৰ ৰাজ্যৰ মূল্যবান মূৰ্তিসমূহ লুট কৰি ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বিভিন্ন সংগ্ৰহালয় আৰু ব্যক্তিগত সংগ্ৰহত লৈ যোৱা হয়।

নেডাৰলেণ্ডে উভতাই দিয়া ১১৯টা মূৰ্তিৰ ভিতৰত ৪টাকৈ মূৰ্তি লাগচৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগ্ৰহালয়ৰ প্ৰাংগণত জনসাধাৰণৰ বাবে প্ৰদৰ্শন কৰা হ’ব আৰু স্থায়ীভাৱে সংগ্ৰহালয়ত সংৰক্ষণ কৰা হ’ব। বাকী মূৰ্তিসমূহ বেনিনৰ পৰম্পৰাগত ৰাজা ওবা এউৱাৰে দ্বিতীয়ৰ ওচৰলৈ উভতাই দিয়া হ’ব।

এই উভতি দিয়াটো আফ্ৰিকালৈ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ইতিহাসৰ ঘূৰণি হিচাপে গণ্য হৈছে। এই সময়ত জাৰ্মানীয়েো নাইজেৰিয়ালৈ ১,০০০তকৈ বেছি বেনিন ব্ৰঞ্জ উভতাই দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছে, যি এই ধৰণৰ সৰ্ববৃহৎ পুনৰাগমন প্রচেষ্টাসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম।

নাইজেৰিয়াই ২০২২ চনত আনুষ্ঠানিকভাৱে বিশ্বৰ বহুতো সংগ্ৰহালয়ৰ পৰা শতাধিক সাংস্কৃতিক বস্তু উভতাই দিয়াৰ দাবী জনাইছিল। সেই বছৰে লণ্ডনৰ এটা সংগ্ৰহালয়ৰ পৰা ৭২টা বস্তু আৰু আমেৰিকাৰ ৰোড আইলেণ্ডৰ পৰা ৩১টা বস্তু নাইজেৰিয়ালৈ উভতাই দিয়া হৈছিল।

বেনিন ব্ৰঞ্জৰ এই উভতাই দিয়াটো ঔপনিবেশিক ইতিহাসৰ সৈতে হোৱা পুনৰ সংলাপৰ অংশ আৰু পশ্চিমা দেশসমূহে সাম্ৰাজ্যবাদী সময়চোৱাৰ অন্যায়ৰ স্বীকৃতি দিয়াৰ প্ৰমাণ। ইয়াৰ লগতে এই উভতি দিয়া ঘটনাই নাইজেৰিয়াৰ সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা পুনৰুদ্ধাৰৰ ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ হিচাপে কাম কৰিছে। ভবিষ্যতে এনে ধৰণৰ উভতি দিয়া কাৰ্য্যকলাপ আৰু বৃদ্ধি পাব বুলি আশা কৰা হৈছে, যি আফ্ৰিকান ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ ন্যায়পূৰ্ণ দাবীক স্বীকৃতি দিব।