ভাৰতৰ গুডছ্ অ্যান্ড ছাৰ্ভিচেছ টেক্স (GST) ব্যৱস্থাক নতুন ৰূপ দিয়াৰ প্ৰক্ৰিয়াত তৎপৰতাৰে আগবাঢ়িবলৈ কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে ৰাজ্যসমূহ আৰু কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰণালয়সমূহৰ সৈতে আলোচনা আৰম্ভ কৰিব। এই পদক্ষেপৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল বিতৰ্কিত বিষয়সমূহত ঐক্যমত্য গঢ়ি উঠা, বিশেষকৈ ১২% GST শ্ৰেণী বাতিলৰ প্ৰস্তাৱটো আগবঢ়োৱা। এই প্ৰস্তাৱ অনুসৰি কিছুমান সামগ্ৰী ৫% শ্ৰেণীত আৰু আন কিছুমান ১৮% শ্ৰেণীত স্থানান্তৰ হ’ব, যাৰ ফলত বৰ্তমানৰ পঁচটা শ্ৰেণীৰ জটিল কাঠামো সহজ হ’ব। যদিও, ইয়াৰ ফলত কেন্দ্ৰ আৰু ৰাজ্যসমূহ মিলি ₹৭০,০০০–৮০,০০০ কোটিৰ আয় হ্ৰাস হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।
২০১৭ চনৰ জুলাই মাহত আৰম্ভ হোৱা GST ব্যৱস্থাত ০%, ৫%, ১২%, ১৮%, আৰু ২৮% এই পঁচটা প্ৰধান শুল্কৰ লগতে বিলাসবহুল সামগ্ৰী আৰু অপৰাধজনক সামগ্ৰীৰ বাবে অতিৰিক্ত চাৰ্জৰ ব্যৱস্থা আছে। বহু বছৰ ধৰি এই শুল্ক কাঠামো সহজ কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলি আহিছে, কিন্তু বহু ৰাজ্যেই এই প্ৰস্তাৱৰ বিপক্ষে ৰৈছে। কিছুমান বিৰোধী শাসিত ৰাজ্যই জীৱন আৰু স্বাস্থ্য বীমাৰ ওপৰত GST ১৮% ৰ পৰা ৫% লৈ নামোৱাৰ দাবী কৰিছে, আন কিছুমানে একেবাৰে টেক্স মুক্ত কৰাৰ দাবী জনাইছে।
এই পৰিপ্ৰেক্ষিতত অমিত শ্বাহৰ হস্তক্ষেপক “ৰাজনৈতিকভাৱে সংবেদনশীল” বিষয়সমূহ সমাধান কৰাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হৈছে। গতিকে তেওঁ ইতিমধ্যে বিত্ত মন্ত্ৰণালয়ৰ সৈতে বৈঠক কৰিছিল আৰু ৰাজ্যসমূহৰ সৈতে আগন্তুক আলোচনা চলাব। GST পৰিষদত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্ত ভোটাভুটিৰ জৰিয়তে গৃহীত হয়, সেয়া মাথোঁ বিস্তৃত ঐক্যমত্যৰ জৰিয়তে সম্ভৱ।
১২% শুল্ক শ্ৰেণী য’ত প্যাকেট খাবাৰ (যেনে: কনডেন্স মিল্ক, খেজুৰ, স’চেজ, ৰসযুক্ত ফল), গৃহ ব্যৱহাৰ সামগ্ৰী (যেনে: হাতব্যাগ, আসবাবপত্র, ছিয়াই মেচিন, কাগজ-পত্ৰ) আৰু চিকিৎসা সামগ্ৰী (অক্সিজেন, ব্যাণ্ডেজ, ডায়াগনষ্টিক কিট) অন্তৰ্ভুক্ত আছে, সেইবোৰক অন্য শ্ৰেণীত স্থানান্তৰ কৰাটো জটিল হ’ব পাৰে।
২০২৩-২৪ চনৰ চৰকাৰী তথ্য অনুসৰি, সকলো GST আয়ৰ ৭০-৭৫% আহে ১৮% শ্ৰেণীৰ পৰা, ১২% শ্ৰেণীৰ পৰা ৫-৬%, ৫% শ্ৰেণীৰ পৰা ৬-৮% আৰু ২৮% শ্ৰেণীৰ পৰা ১৩-১৫%।
২০২৪ চনৰ ডিচেম্বৰত জয়চলমীৰত অনুষ্ঠিত ৫৫তম GST পৰিষদৰ বৈঠকত স্বাস্থ্য আৰু জীৱন বীমাৰ ওপৰত টেক্স হ্ৰাস কৰাৰ সিদ্ধান্ত পলম কৰা হৈছিল। ৰেট ৰেচনেলাইজেচনৰ ওপৰত গঠন কৰা মন্ত্ৰী গোটই ১৪৮টা সামগ্ৰীৰ ওপৰত টেক্স সলনি কৰাৰ বাবে অধিক সময় বিচাৰিছিল। এই বিষয়সমূহ আগন্তুক বৈঠকত আলোচনা কৰা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।
সারাংশস্বৰূপে, GST শুল্ক সহজীকৰণৰ এই প্ৰচেষ্টাই ৰাজস্ব ক্ষতিৰ আশংকাৰ মাজতো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজনৈতিকভাৱে গম্ভীৰ সিদ্ধান্তসমূহ গৃহীত হ’বলগীয়া হোৱা বাবে গৃহ মন্ত্ৰীৰ নেতৃত্বত এখন বৃহৎ ঐক্যমত্য গঢ়ি তুলাৰ প্ৰয়োজন।