২০২১ চনৰ পৰাৰ পৰা, মিজোৰামে আফ্ৰিকান সোয়াইন ফিভাৰৰ (ASF) ভয়ংকৰ মহামাৰীৰ সৈতে যুঁজ দি আছে, যাৰ ফলত ৰাজ্যখনত বৰ পৰিমাণে অৰ্থনৈতিক আৰু কৃষিজ ক্ষতি হৈছিল। ৰাজ্যৰ পশুপালন আৰু পশুচিকিৎসা বিভাগৰ (AH&Vety) মতে, ২০২৪ চনৰ জুলাই মাহলৈ ASF ৰ ফলত মুঠ ক্ষতি প্ৰায় ₹৯৬৩.১৪ কোটি হৈছিল। এই ৰোগে ৬৮,১৭২ টা গাহৰি হত্যা কৰিছে আৰু ১০,৪০০ৰো অধিক পৰিয়াল প্ৰভাৱিত হৈছে, যিসকলৰ জীৱিকা গাহৰি পালনত নিৰ্ভৰশীল।
ASF ৰ প্ৰথম ঘটনা ২০২১ চনৰ ২১ মাৰ্চত মিজোৰামৰ লুংলে’ই জিলাৰ বাংলাদেশ সীমান্তৰ ওচৰৰ লুংসেন গাঁওত পোৱা গৈছিল। কৃতপক্ষই সন্দেহ কৰিছে যে ৰোগটো আমদানি কৰা গাহৰিৰ জৰিয়তে আহিছিল। ৰোগটোৰ প্ৰসাৰ ৰোধ কৰিবলৈ, চৰকাৰে বৃহৎ পৰিসৰত গাহৰি মাৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল। এতিয়ালৈকে ৫১,৩০১ টা গাহৰি নিধন কৰা হৈছে। ২০২১-২০২৩ চনৰ ভিতৰত গাহৰি পোহোৱা ৰখীয়া কৃষকসকলক ₹১৪.৫১ কোটিৰো অধিক ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান কৰা হৈছে।
কেৱল ২০২৪ চনতে, জানুৱাৰী পৰা ১৭ জুলাইৰ ভিতৰত ASF ৰ ফলত ৫,৮৭১ টা গাহৰি মৰিছে, আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ অংশ হিচাপে ১,৯৪২ টা গাহৰি নিধন কৰা হৈছে। ২০২৪ চন হৈছে সকলোতকৈ বেছি ক্ষতিকাৰক বছৰ, য’ত মুঠ ক্ষতি ₹৩৩৬.৪ কোটি বুলি গণনা কৰা হৈছে। তুলনামূলকভাৱে, ২০২১ চনত ₹৩৩৪.১৪ কোটি, ২০২২ চনত ₹২১০ কোটি আৰু ২০২৩ চনত কেৱল ₹১৫.৭৭ কোটি ক্ষতি হৈছিল। ২০২৪ চনৰ জুলাই ১৬ তাৰিখলৈকে ৰাজ্যখনত ইতিমধ্যে ₹৬৬.৫১ কোটিৰ ক্ষতি হৈছিল।
এই সংকটৰ প্ৰতি প্ৰতিক্ৰিয়া হিচাপে, মিজোৰাম চৰকাৰে ২০২৪ চনৰ বাবে অতিৰিক্ত ₹২৪.৯৪ কোটি সাহায্যৰ প্ৰস্তাৱ কেন্দ্ৰৰ ওচৰত দাখিল কৰিছে। বিষয়া সকলে কয় যে এই ৰোগটো শীতকালত কমি যায়, কিন্তু গৰমৰ মাহত পুনৰ সক্ৰিয় হয়।
বৰ্তমান ASF ৰ প্ৰভাৱ ৩ খন জিলা জুৰি ৬৬ খন গাঁৱৰ ওপৰত পৰিছে, য’ত ১,৭০০ৰো অধিক পৰিয়াল প্ৰভাৱিত হৈছে। ৰোগটোৰ বেছি বিস্তাৰৰ ফলত, চৰকাৰে দীঘলীয়া বাবে জৈৱ-সুৰক্ষা ব্যৱস্থা, নজৰদাৰী আৰু সঠিক সময়ত ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছে।
ASF ৰ উপৰিও, মিজোৰামে পূৰ্বে ২০১৩, ২০১৬, ২০১৮ আৰু ২০২০ চনত পোৰচাইন রিপ্ৰডাক্টিভ এণ্ড ৰেস্পিৰেটৰি সিন্ড্ৰোম (PRRS) ৰ মাহামাৰী দেখা গৈছিল, যিয়ে হাজাৰ হাজাৰ গাহৰি আৰু গাহৰিৰ পোৱালি হত্যা কৰিছিল। এই মহামাৰীৰ ফলত আনুমানিক ₹১০.৬২ কোটিৰ ক্ষতি হৈছিল।
ASF আৰু PRRS এই দুখন ৰোগে মিজোৰামৰ গাহৰি পালনৰ অৰ্থনীতিৰ ওপৰত যি প্ৰভাৱ পেলাইছে, সেইটো গম্ভীৰ। বহু পৰিয়ালৰ জীৱিকাৰ একমাত্ৰ উৎস হোৱা এই ক্ষেত্ৰখন ৰক্ষা কৰিবলৈ চৰকাৰে পশুচিকিৎসা সেৱা, ৰোগ পৰ্যবেক্ষণ আৰু কেন্দ্ৰীয় সহায়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে।